Od czasów Zygmunta Starego zaczęto wybijać monety z wizerunkiem króla i datą. Pierwszą taką monetą był srebrny półgrosz z portretem Zygmunta Starego i datą 1507. Wiele złotych monet były to monety okolicznościowe, jak donatywy miejskie (darowizny) bite w Gdańsku i Toruniu. Są to wyjątkowe monety, bite w tych miastach i przekazywane dla polskiego władcy i ludzi z jego świty, a wybite z przeróżnych okazji (np. wizyta króla w mieście) lub ważnych wydarzeń historycznych. Monetami obdarowywano ważnych dostojników, rajców miejskich, a nawet papieża. Gdańsk regulował nimi zobowiązania wobec króla za przyznane miastu przywileje.

Powyższy katalog polskich złotych monet nie jest katalogiem sensu stricto wszystkich polskich złotych monet, a jedynie tych monet, które pojawiły się na aukcjach świata na obu kontynentach.

Wszystkie katalogi polskich monet systematyzują je w pewnym porządku chronologicznym, zgodnie z „dzianiem się” naszej historii.

Dlaczego uważam, że nasza historia w monetach jest wybita?

Otóż, jeżeli chcemy poznać najważniejsze nasze wydarzenia historyczne, wystarczy zapoznać się z okresami panowania poszczególnych władców, opisami na monetach, a w wielu wypadkach, jakie wydarzenie stało się przyczynkiem wybicia tej monety. Wszystkie wizerunki monet są mocno powiększone, by łatwiej można było przyjrzeć się kunsztowi starodawnych rytowników i mincerzy, którzy, sporządzając stemple monet, odwzorowywali niesamowitą ilość szczegółów z ubiorów królewskich wraz z insygniami i całą heraldyką stosowaną w danym okresie.

Tom I katalogu w wersji pdf do pobrania: A. Litwiniuk - Złote monety na aukcjach 2000-2020 Tom I

Na zakończenie chciałbym dodać, że ktoś może mi zarzucić korzystanie z cudzej pracy. Przyjąłem właśnie taką formę katalogu aby aukcje były prawie dosłownym odzwierciedleniem aukcji monet z poszczególnych domów aukcyjnych. Duża ilość aukcji i duża ilość domów aukcyjnych jest rozproszona w internecie.

Choć w internecie znaleźć można różne zestawienia, to takiego zestawienia w jednym miejscu, z cenami sprzedaży nie widziałem nigdzie. Pod każdym opisem i każdym zdjęciem monety jest informacja, z jakiego domu aukcyjnego ona pochodzi, podany jest też adres internetowy tegoż domu, z którego zaczerpnąłem zdjęcie i opis. Jeżeli będzie możliwość udostępnienia takiego zestawienia w internecie, oczywiście wystąpię do każdego domu aukcyjnego o zgodę na wykorzystanie zdjęć monet i ich opisów.

Każdy okres królewski rozpoczęty jest wizerunkiem danego władcy przedstawionym na medalach Marcello Bacciarellego, a wybitych na zamówienie Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Obok wizerunku władcy jest krótki rys jego panowania, niewiele rozszerzony od napisu na rewersie tegoż medalu. W niektórych okresach rys historyczny jest szerszy.

Andrzej Litwiniuk autor katalogu