W jednym z poprzednich artykułów mówiliśmy o wadach i zaletach tworzenia specjalizowanego zbioru numizmatycznego a w innym filmie z kolei o spojrzeniu na drobniejszy nominał.  Dziś poniekąd kontynuujemy te tematy, ale spójrzmy na to z nieco innej strony. Tworzenie zbioru przekrojowego. Czy podobnie jak zbiór specjalizowany ma swoje wady i zalety? Dla kogo można polecić takie budowanie kolekcji?

Wśród wielu kolekcjonerów, szczególnie tych którzy budują kolekcję w oparciu o wąską tematykę tzn. zbiór specjalizowany, nierzadko przychodzi taki moment, kiedy dynamika napływu nowych monet do zbioru zwyczajnie spowalnia. Szerzej była o tym mowa w filmie nt. budowania zbioru specjalizowanego. Wielu jest cierpliwych i czeka kolejne tygodnie czy miesiące. Wielu wytrzymuje, ale są i tacy których dopada znużenie, frustracja a czasem zniechęcenie do dotychczas zbieranego tematu i czasem w skrajnych przypadkach porzucenie dotychczas budowanego tematu i ponowne poszukiwanie nowej drogi numizmatycznej. Co zatem zrobić, żeby uniknąć tego typu sytuacji? Są dwa rozwiązania.

Pierwsze rozwiązanie to znalezienie sobie bufora / dodatkowego tematu obok tego głównego, będącego dla Nas wiodącym. Przy pewnym przestoju przy zbiorze głównym, możemy mieć właśnie odskocznię w temacie dodatkowym. Jest to bardzo powszechna praktyka wśród numizmatyków.

Drugim rozwiązaniem jest propozycja tworzenia przekrojowego zbioru numizmatycznego. Przez wielu, szczególnie bardziej zaawansowanych numizmatyków, jest to czasem traktowane jako „amatorszczyzna”, ale uważamy że przy obecnej koniunkturze i dynamice rynku, budowanie przekrojowego zbioru jest jak najbardziej zasadne i co najważniejsze coraz bardziej powszechne. Odpowiednio tworzony i prowadzony przekrojowy zbiór, również może być dumą dla je właściciela.

Jak możemy zdefiniować zbiór przekrojowy? To nic innego jak zbiór różnorodny, czyli np. nieograniczanie się do jednego wąskiego zakresu tylko zbierane np. kilku nominałów jednego władcy lub danej epoki. Bardzo popularne jest np. tworzenie przekrojowego zbioru Polski Królewskiej z panowań kilku władców np. monety Wazów.

Do zbioru włącza się kilka nominałów z kilku mennic i dzięki temu powstaje nam przekrojowy zbiór z reprezentantami każdego nominału, mennicy etc. Czy taki zbiór jest skończony? Absolutnie nie, bowiem po zebraniu reprezentantów można rozpoczynać powoli wejść na kolejny szczebel i do podstawowych typów dołączać powoli te bardziej charakterystyczne odmiany czy warianty, lub dotychczasowe egzemplarze zamieniać na te lepiej zachowane.

Wydaje mi się, że przekrojowy zbiór daje ogromne możliwości i jego budowa ma więcej zależy niż wad. Mamy dużo większą swobodę działania, bowiem jeśli włączamy do zbioru powiedzmy jakiegoś trojaka Stefana Batorego z mennicy olkuskiej to nie mamy ograniczenia do rocznika. Mamy szeroki wybór spośród kilku lat emisji oraz możemy sobie pozwolić na to, ze szukamy powszechnego a przez to tańszego rocznika ale za to możemy kupić egzemplarz pięknie zachowany. W wąskim zbiorze takiej elastyczności by już nie było.

W zbiorze przekrojowym nie ma monotonii. Jeśli np. podczas nadchodzącej aukcji w ofercie powiedzmy nie ma zadowalających nas ortów a mamy fundusze na jakiś zakup, to spokojnie możemy przeskoczyć na inny nominał i dobrać sobie z oferty aukcyjnej co innego. Dzięki temu kolekcja będzie rosła a my będziemy zadowoleni z nowego nabytku a pieniądze nie rozejdą nam się na tematy nienumizmatyczne. Do zakupu ortów podejdziemy do podczas jednej z kolejnych aukcji.

Przekrojowe zbieranie jest bardzo dynamiczne, czasem nieprzewidywalne i zaskakujące. Cały czas coś się dzieje, czasem nawet co kilka dni możemy kupować nową monetę. W zbiorze specjalizowanym ta częstotliwość jest dużo rzadsza. Czasem nawet kilka tygodni czy miesięcy nie ma możliwości uzupełnienia zbioru. Tu podczas jednej aukcji, w przypadku braku droższej monety możemy kupić kilka drobniejszych.

W zbiorze przekrojowym mamy dużo większą elastyczność finansową tzn.jeśli w danym okresie czasu nie mamy odpowiednio dużych zasobów finansowych powiedzmy na orta a mamy na trojaka czy grosza, to kupujemy. Kolekcja się powiększa. Nie ograniczają nas finanse i blokada pewnego poziomu wejścia. Jednego miesiąca przy większym zastrzyku gotówki kupujemy więcej, innego zaś kiedy źródełko wyschnie, kupujemy coś tańszego, ale zbiór nadal żyje.

Bardzo ważnym argumentem przemawiającym za przekrojowym budowaniem zbioru jest szerokie spojrzenie na mennictwo czy to zdanego panowania czy dłuższego okresu historycznego. Oto na paletce obok szóstaków czy ortów leżą grosiki, trojaki, denary – jeśli do tego dodamy czasookres historyczny (np. całe długie panowanie Zygmunta III Wazy, czy okres od Zygmunta I do Poniatowskiego) to gołym okiem widzimy jak dynamiczny był i zmieniał się polski system monetarny, widzimy zmiany wizerunków, dewaluację stopów etc. etc. Ma to wymiar bardzo edukacyjny a dodatkowo jest to doskonały punkt do próby wyboru specjalizacji, bowiem jeśli mamy szerszy obraz na mennictwo to w naturalny sposób możemy wybrać ten okres historyczny czy nominał lub mennicę, która najbardziej nas zainteresuje i rozpoczniemy specjalizację właśnie w tym kierunku.